به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از ارومیه، از جمله نیازهای امروز حوزه‌های علمیه پژوهش محور بودن دروس است که در این چند سال اخیر هم در مورد آن بحث‌های فراوانی توسط علما صورت گرفته است، در همین راستا به سراغ حجت الاسلام حسن پناهی آزاد عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی که بیش از ده کتاب و مقاله در موضوعات مختلف به رشته تحریر در آورده و دو روز است در مدرسه علمیه امام خمینی(ره) ارومیه کارگاه ضرورت تحقیق و پژوهش در مورد مسائل ادبی را برگزار می‌کند، رفتیم و نظر او را در مورد ضرورت تحقیق و نیازهای جامعه و حوزه درباره تحقیق جویا شدیم که در ادامه آن را می‌خوانید:
آموزش پژوهش محور به چه معناست؟
امروز در دنیای فعلی در زمینه آموزش و تحقیق گرایشات مختلفی وجود دارد در روش سنتی حوزه علمیه فقط محور آموزش بود و طلبه در مواجهه با استاد، مواجهه تعلیمی داشت، بعدها ضرورت‌های مختلف این را نشان داد که طلبه علاوه بر آموزش باید وارد پژوهش هم بشود.
اصطلاح آموزش پژوهش محور چند مدتی است مطرح می‌شود و بر روی آن بحث‌هایی صورت گرفته است، در حوزه‌های علمیه سهم قابل توجهی باید به امر پژوهش اختصاص یابد، به این معنا که آموزش در حوزه‌ها اول مبتنی بر اصول و ضوابط و متون اصیل و سنتی حوزه باشد ثانیاً پژوهشگرا باشد، اصطلاح آموزش پژوهشگرا اصطلاحی است که می‌توان با همت طلاب و اساتید در حوزه‌ها تقویت کرده و ترویج داد که نتایج خوبی را به دنبال خواهد داشت پژوهش بدون آموزش به فعلیت نمی‌رسد و آموزش بدون پژوهش پویا و بالنده نخواهد بود و این دو باید باهم حرکت کنند، دستیابی طلاب به قله‌های ترقی و علم با آموزش و پژوهش ممکن است.
پیشنهاد شما برای شتاب بخشی به حرکت حوزه به سمت پژوهش محور بودن چیست؟
پیشرفت حوزه به سمت پژوهش چند رکن اساسی دارد که رکن اول تقویت توسعه امر پژوهش در حوزه‌ها توسط اساتید است. اگر استاد اهل تحقیق و پژوهش باشد و جلسه علمی خود را با مطالعه مفصل علمی و پژوهشی پشتیبانی کند، طلبه هم محقق بار می‌آید. وقتی طلبه محقق شد خود امکانات پژوهش را پیدا خواهد کرد، بنابراین ایجاد علاقه و انگیزه در طلاب توسط اساتید حوزه رکن اصلی پژوهش می‌باشد.
مطلب بعدی لوازم پژوهش، تهیه تدارکات لازم در امر پژهش است؛ حوزه باید تدارکات لازم امر پژوهش را برای طلاب فراهم سازد. مدرسه علمیه امام خمینی (ره) ارومیه یک کتابخانه غنی دارد و درست از آن استفاده نشده است باید کتب موجود در کتابخانه دسته‌بندی شود تا دسترسی طلاب به کتاب‌های مورد نیاز آسان باشد، از جمله امکانات پژوهشی، ایجاد کتابخانه مجهز در مدارس علمیه است و حوزه باید نیاز طلاب به منابع اعم از کتابخانه و نرم‌افزار را فراهم سازد.
در چه زمینه هایی ضرورت تحقیق و پژوهش را احساس می کنید؟
اولا باید طلاب ابتدا برای پژوهش در زمینه آموزشی خود وارد شوند، یعنی علوم اسلامی رسمی باید اولویت اول در تحقیق باشد اگر زیربنای معرفتی بر اساس علوم اسلامی تثبیت شود طلبه می‌تواند در مراحل بعدی جوابگو باشد، حوزه باید در مقابل شبهاتی که در جامعه مطرح می‌شود فعال باشد و مردم را به سرچشمه برساند و لازمه آن این است که طلاب باید در علوم اصیل اسلامی ثابت قدم شوند و بعدا وارد گرایش‌های علوم اسلامی شوند، بنابراین شرط اول پژوهش، تحقیق تعمق در علوم اسلامی است که در حوزه‌ها تدریس می‌شود.
نقش گذشتگان و بزرگان دینی و مطالعه تاریخ زندگی آن‌ها چه تاثییر درپیشبرد امر پژوهش در حوزه‌های علمیه دارد؟
یک محقق در هر زمینه‌ای که مطالعه و تحقیق می‌کند باید الگو داشته باشد، همان اندازه که در گذشتگان دغدغه و انگیزه وجود داشت امروز هم همان انگیزه کار آمد است و می‌تواند به طلاب حرکت بدهد، طلبه باید زمینه علاقه‌مندی خود را بداند و در آن زمینه شاخص را بشناسد و برای خود الگو انتخاب کند.
از نظر شما چه اندازه نیاز وجود دارد برای ورود طلاب به عرصه تحقیق در زمینه سیاسی و اجتماعی؟
طلبه نباید در تحقیق عجله کند اگر به مبانی فرهنگ دین و تفکر اسلامی مسلط باشد می‌تواند در زمینه‌های مختلف ایفای نقش کند اینکه می‌گوییم طلبه نباید در امر پژوهش عجله کند این است که شاید طلبه‌ای بعد از پنج سال تحقیق در زمینه علوم اسلامی این شایستگی را برای ورود به عرصه‌های تحقیق در زمینه سیاسی و اجتماعی در خود بیابد و شاید طلبه‌ای در ۱۰ سال این شایستگی را در خود کشف کند، بنابراین طلبه قبل از ورود به عرصه تحقیق در زمینه سیاسی و اجتماعی باید به مبانی اسلامی و قرآن و سنت مسلط باشد و با این سرمایه عظیم در هر عرصه‌ای که بخواهد می‌تواند ورود پیدا کند و موفق شود.
نظر شما در مورد فعالیت‌های پژوهشی حوزه علمیه آذربایجان غربی مخصوصاً دو مدرسه علمیه امام خمینی و امام خامنه ای چگونه است؟
به اندازه ای با مدرسه علمیه امام خمینی (ره) و امام خامنه‌ای ارومیه ارتباط دارم، در این دو مدرسه با توجه به سابقه چند سال اخیر نه تنها یک حرکت علمی بلکه یک جهش علمی اتفاق افتاده است، به این معنا که هم در طلبه‌ها انگیزه پژوهشی ایجاد شده و هم اساتید ابراز علاقه می‌کنند و این کاملا ملموس است و این یک سرمایه عظیم است که دست‌اندرکاران حوزه و مسئولین باید آن را غنیمت بشمارند و در جهت توسعه آن قدم بردارند. این که ما ادعا می‌کنیم در این دو مدرسه جهش علمی اتفاق افتاده، این است که سؤالات و مواجه طلاب با مطالب، گرایش فنی است که این نشان می‌دهد که برای طلاب مقدمات امر پژوهش جا افتاده است و سؤالات فنی و عملیاتی مطرح می‌کنند و انتشار ۴ شماره نشریه فاطر در مدرسه علمیه امام خمینی (ره) ارومیه که در آن مقالات طلاب منتشر شده است نشان می‌دهد که مدرسه علمیه امام خمینی (ره) ارومیه در امر پژوهش به فعلیت رسیده است.
انتهای پیام
